Znicz pogrzebowy, w niektórych regionach kraju, jest znanym elementem tradycji związanym z pochówkiem i zapalany jest tuż po złożeniu ciała do grobu. Niemniej, zwyczaj ten nie jest obecny wszędzie, a najważniejszym elementem ceremonii są wówczas wieńce i wiązanki pogrzebowe, z którymi na cmentarz przychodzą uczestnicy pogrzebu. Zapalenie znicza pogrzebowego jest związane z pamięcią o zmarłym, podobnie jak kwiaty, a ta tradycja może być wywodzona z religii, w której światło znicza symbolizuje wieczność. Symbolika ta jest czytelna, przede wszystkim w kontekście święta zmarłych, które kojarzy się z zniczami zapalanymi na grobach najbliższych.
Znicze na cmentarz można wybierać spośród różnych wersji kolorystycznych, ale teoretycznie kolory nie mają większego znaczenia. Wyjątkiem są sytuacje, gdy wybieramy się na pogrzeb osoby młodej, a szczególnie dziecka, wówczas najczęściej spotykane są znicze białe, symbolizujące niewinność, na których umieszczane są dodatkowo grafiki przedstawiające anioła.
Kiedy zapalić znicz na pogrzebie?
W zależności od regionu, znicz może być zapalany bezpośrednio po złożeniu ciała w grobie lub wcześniej. Niekiedy, idąc w kondukcie żałobnym, niesie się zapalone znicze na znak pamięci i smutku. Światło zniczy utrzymywane jest przez całą ceremonię odbywającą się na cmentarzu, a po jej zakończeniu, znicz wraz z kwiatami zostaje umieszczony na grobie.
Aby zachować płomień przez długi czas, warto wybierać znicze zamykane, których przykrywka chroni wnętrze znicza przed działaniem deszczu, śniegu czy wiatru. W ten sposób mamy pewność, że symbol naszej pamięci będzie płonął na grobie przez dłuższy czas.
Znicze pojawiają się nie tylko na tradycyjnych pochówkach z trumną, ale także podczas pogrzebów urnowych. Na płycie grobowej ustawiane są wówczas znicze, natomiast w przypadku urny trafiającej do kolumbarium, znicze umieszcza się bezpośrednio przed ścianą z urnami. Czasami można spotkać specjalne płyty, na których umieszczane są zapalone znicze.
Palenie zniczy na pogrzebie a przesądy ludowe
Kiedyś palenie zniczy na pogrzebach było czymś, czego należy unikać – według przesądu pogrzebowego. Miał on swoje źródło w postrzeganiu palenia zniczy jako echa pogańskiego obrzędu zwanego dziadami, którego celem było uzyskanie przychylności zmarłych, uznawanych za opiekunów osób żywych. Palenie zniczy uważano za skuteczny środek odstraszający demony oraz wskazujący drogę duszom zmarłych, które mogły wędrować po ziemi.
Zgodnie z przesądami ludowymi dusza ludzka opuszcza ziemię dopiero po 40 dniach po śmierci i wyrusza do nieba. Przed upływem tego czasu palenie zniczy może spowodować, że zmarły nie znajdzie spokoju i będzie błąkać się wśród żywych przez wieczność. Według tej właśnie tradycji, palenie zniczy na pogrzebach w dniu ostatniego pożegnania może przynieść pecha, a także spowodować śmierć członków rodziny zmarłego.
Niepalenie zniczy – powód praktyczny
Praktycznym jednak powodem, dla którego powinniśmy rozważyć ograniczenie palenia zniczy na pogrzebie, jest ryzyko pożaru. Na cmentarzu znajduje się wiele drzew i krzewów, a na płycie nagrobkowej zostają złożone wiązanki pogrzebowe z pięknych kwiatów, które – zwłaszcza w suche i ciepłe dni – mogą zapłonąć przy kontakcie z zapalonym zniczem. Szybkie rozprzestrzenienie płomieni jest bardzo prawdopodobne, co może stanowić poważne niebezpieczeństwo. W niektórych miejscach wyznaczono specjalne podstawki, na których można pozostawić zapalony znicz dla zmarłego z dala od kwiatów, co stanowi bezpieczne rozwiązanie.
Podczas ceremonii pogrzebowej należy zachować ostrożność, aby nie strącić przypadkiem zapalonego znicza z grobu podczas składania kwiatów ku czci zmarłego. Lepszym rozwiązaniem jest zostawienie wieńców i wiązanek, a rezygnacja z zapalania zniczy na cmentarzu.